September. Het ritme van de werkweek bepaald weer het leven. We zijn aan het werk in de therapiekamer.

‘Krijg ik een sticker’, vraagt het meisje als we klaar zijn met de opdracht.
‘Waarom?’, vraag ik.
‘Als ik goed heb gewerkt, krijg ik altijd een sticker.’
Even weet ik niet zo snel wat ik moet zeggen. Ik werk namelijk niet met beloningen en stickers.

Ik moet denken aan een eigen ervaringen met straf en beloning. Toen mijn dochter zes jaar oud was heb ik haar op de gang gezet met avondeten in de hoop dat het indruk zou maken en dat ze vanaf dan berouwvol ieder avond haar bord wat sneller zou leeg eten.

Leren eten was jarenlang een thema in haar leven. Oorspronkelijk kon ze niet eten en kreeg ze sondevoeding, via een neussonde ging haar eten rechtstreeks de maag in. Inmiddels waren we jaren verder en was het gelukt om met veel geduld haar zelf te leren eten. Maar het eettempo lag tergend laag. Waar een normaal kind in een kwartier het eten op had, zat mijn dochter na een uur nog aan tafel met het eten te spelen.

We hadden al allerlei acties ondernomen maar niets hielp en mijn geduld begon ook een beetje op te raken. Ik dacht; misschien moet ik ook niet zo kinderachtig zijn en haar gewoon op de gang zetten met een bord eten, dan dringt het wel tot haar door.

Zoiets van; wie niet luistert, moet maar voelen. Ik hoorde en zag het ook wel om mij heen bij vrienden en bekenden. Ik had het altijd afgewezen, maar misschien was het toch niet zo erg dan ik dacht dat het zou zijn.

Na een aantal minuten ging ik kijken. Ik heb het geweten. Zelden heb ik een kind gezien die zo verdrietig en berouwvol was. Haar bord was zo goed als leeg. Haar mond had ze helemaal volgepropt met eten. Ze leek op een hamster, de wangen gevuld met etenswaar. Met grote betraande ogen keek ze me aan en probeerde zo goed en zo kwaad haar eten weg te kauwen en door te slikken. Wat nauwelijks lukte, omdat haar mond te vol met eten zat. Ze keek me aan met grote ogen… hoe kun je me dit aandoen. Je voelde haar hulpeloosheid.

Ik realiseerde me dat ik iets van haar vroeg waar ze gewoon nog niet aan toe was: eten in een kwartier. Met deze oplossing was ik mijn doel voorbij geschoten. Beloning als bedwelming; straf als kortsluiting tussen jou en de band met je kind. In beide gevallen probeer je gewenst gedrag af te dwingen. In beide gevallen mis je daardoor waar het werkelijk om draait bij je kind.

Wat dan wel?
Je als ouder bewust worden van je eigen motieven. Zo werd ik me bewust van mijn eigen ongeduld en onmacht. Terwijl het bij je kind er om gaat het innerlijk verlangen wakker te maken en hem of haar te leren luisteren naar het eigen stemmetje om iets op te pakken.  

Nog maar even laten staan dat eten. Wellicht een beetje aanmoedigen… 

Heb je een vraag of wil je reageren? Mail naar info@kinderpraktijkliv.nl

Edith Speelberg (1963) is kunstzinnig therapeut en moeder van twee kinderen waarvan de jongste meervoudig gehandicapt is. Elke maand beschrijft ze een voorbeeld uit de praktijk wanneer zorg of opvoeding van je kind (even) niet vanzelfsprekend loopt.   Naar het overzicht