Er zijn zorgen om angstig gedrag van een kind. De vraag komt op mijn bordje te liggen. Wat blijkt, er is een grote sterke jongen op school gekomen, die niet zo handig is in zijn benadering van andere kinderen. Gevolg ruzie, maar ook angst, want de jongen blijkt makkelijk te slaan en te duwen. Een flinke schram op de arm is al snel het gevolg. 

Kinderen maken onderling makkelijk ruzie. In hun samenspel ontstaan met regelmaat conflicten. Vaak komen ze net zo vlug op als ze weer verdwijnen. Dat is ook niet vreemd, het is een gezonde normale ontwikkeling. Kinderen leren op deze manier voor zichzelf op te komen en door de conflicten die ontstaan leren ze creatieve oplossingen te zoeken die mogelijk zijn binnen de regels van de sociale wereld. Het kind leert zich te verplaatsen/in te leven in een ander. En om dat te leren is gewoon een hele kunst. Ruzie hoort daar zo nu en dan er bij. Weerbaarheid ontstaat bij tegenstand.  

Je zou haast vergeten wat kinderen allemaal voor stappen (middels spel) maken, voor ze een beetje handig met elkaar omgaan. Ik kan er met verwondering naar kijken, wanneer je werkelijk realiseert wat kinderen in korte tijd allemaal over zichzelf afroepen en eigen maken. Zo trekken baby’s nog onbekommerd elkaar aan de haren, prikken ogen uit, worden speeltjes even makkelijk gedeeld als van elkaar afgepakt. Het begrip van mij en van jou is onbekend. Een peuter kan al zijn eigen (fantasie)spel spelen, maar wel volgens op zichzelf gerichte regels. De buitenwereld bestaat nog niet. In de kleutertijd komt het spel volgens voorschriften. Het lagere school kind is zover om eigen vriendschappen aan te gaan buiten zijn ouders, broertjes en zusjes om. Of wel hoe handhaaf ik mij in een (nieuwe) groep. En bij de puber staan de ‘eigen’ vriendschappen centraal (met of zonder akkoord van de ouders).  

Veel ouders zijn bang voor ruzie en conflicten, vooral wanneer het hun eigen kind aangaat. Het kind wordt in bescherming genomen of men grijpt in, zeker wanneer het gaat om fysieke daden zoals slaan. Al snel wordt gezocht naar de schuldvraag. Gevolg: er ontstaat een situatie van slachtoffer en dader. Het slachtoffer wordt getroost, de dader wordt bestraft. Maar vaak wordt voorbij gegaan aan wat er werkelijk speelt of speelde. Juist in deze situatie is het belangrijk nieuwsgierig te zijn naar het stuk van je kind, naar zijn belevingswereld. Daar kom je achter door te vragen te stellen, te kijken, te luisteren en te accepteren/te aanvaarden dat kinderen leren omgaan met elkaar door soms ruzie te maken. 

Zo ook de situatie tussen deze twee kinderen. Er werd telkens gereageerd vanuit de schuldvraag, het onderliggende probleem/oplossing bleef liggen. Het sociaal onhandige kind werd gezien als dader. Wat weer angst op riep bij het slachtoffer. Eenmaal erkend dat het daar niet om ging, kon de dader geholpen worden met zijn onhandige gedrag en de angst van het andere kind omgezet worden richting mededogen. En is er wederom weer vertrouwen ontstaan. 

Heb je een vraag of wil je reageren? Mail naar info@kinderpraktijkliv.nl

Edith Speelberg (49) is kunstzinnig therapeut en moeder van twee kinderen waarvan de jongste meervoudig gehandicapt is. Elke maand beschrijft ze een voorbeeld uit de praktijk wanneer zorg of opvoeding van je kind (even) niet vanzelfsprekend loopt.